گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر مرداد ۱۴۰۰

آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی مرداد ماه ۱۴۰۰ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه آنچه گذشت:

اخبار نقض حقوق بشر در مرداد ماه ۱۴۰۰، با قریب به ۲۲ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آن‌ها به احراز رسیده است.

اعدام

مرداد ماه، با قریب به ۲۲ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم اعدام سجاد سنجری کودک-مجرم، در زندان دیزل آباد کرمانشاه اشاره کرد. آقای سنجری در سال ۹۰ و در ۱۵ سالگی، از بابت اتهام قتل بازداشت و در نهایت به اعدام محکوم شده بود. حکم اعدام او در بی‌اطلاعی و بدون ملاقات با خانواده اجرا شده است.

در ماه سپری شده، حکم اعدام سه زندانی در زندان های شیروان و یزد، ابراهیم شه‌بخش در زندان اصفهان، اسماعیل فاتحی، منصور محمدی و مظفر (نام خانوادگی نامشخص) در زندان قزوین، سپهر عباس نژاد ( بیگ زاده)، اسکندر زارع و حمزه رضایی در زندان ارومیه، دو زندانی در زندان مشهد و نبی نوتی زهی و ابراهیم قنبرزهی در زندان کرمان به اجرا درآمد.

افزون بر این، یک متهم در مشهد و دو متهم در تهران از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شدند.

همچنین، محمد آرمان، وکیل مدافع یوسف مهراد یکی از متهمان “سب النبی” در اراک، از تایید حکم اعدام وی در دیوان عالی کشور و صدور حکم ۸ سال حبس از بابت بخش دیگر پرونده موکلش توسط دادگاه انقلاب اراک خبر داد. وکیل تسخیری یوسف مهراد، با اشاره به اینکه موکل او باید تبرئه شود، حکم صادره و تایید آن توسط دیوان عالی کشور را “نا عادلانه” توصیف کرد.

بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.

آزادی اندیشه و بیان

تجمعات مردمی که از شب پنجشنبه ۲۴ تیرماه در استان خوزستان در اعتراض به بی آبی و سوء مدیریت مسئولان، در این استان آغاز شد و دست کم در ۴۱ شهر ادامه پیدا کرد. بر اساس گزارشات دریافتی علاوه بر ده ها کشته و زخمی در جریان این اعتراضات صدها شهروند معترض نیز بازداشت شده اند. پس از اعتراضات مردم خوزستان شهروندان ساکن در دستکم ۱۴ شهر کشور از جمله مشهد، کرج، سقز، بجنورد، اردبیل، تبریز، الیگودرز، بندرگناوه، تهران، رباط کریم، کرمانشاه، میبد، یزدانشهر و بهارستان اصفهان دست به تجمعات و راهپیمایی های اعتراضی زدند.هرانا هویت تعدادی از جان باختگان و همچنین ۳۶۱ شهروند بازداشت شده در خوزستان و سایر نقاط ایران را احراز کرده است.

همینطور، روزنامه همشهری در گزارش خود، بازداشت دستکم ۳۰۰ نفر فقط در سوسنگرد و در جریان اعتراضات خوزستان را تائید کرد. این روزنامه در گزارش خود همچنین گفته است که اعتراضات مسالمت آمیز مردم با ورود نیروهای نظامی و یگان ویژه به خشونت کشیده شده و در حالی از حضور دستکم ۱۲ هزار نفر در تجمع اعتراضی در سوسنگرد خبر داده است که استاندار خوزستان در همان روزهای نخستین ویدئوهای منتشر شده از اعتراضات سوسنگرد را “جعلی” خوانده و مدعی شده بود در این شهر اعتراضی صورت نگرفته است.

در مرداد ماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت مریم ابراهیم وند در تهران، نرگس محمدی، پوران ناظمی و ناهید شیربیشه در کرج، مدیر یک کانال تلگرامی در آزادشهر، اصغر امیرزادگان در فیروزآباد، ارکان بهرامی، خلیل رمضانی و خالد میرزایی در ثلاث‌ باباجانی، عبدالعزیز گلمحمدی در ارومیه، رضا اصغریان در سراب و حبیب فدایی در جونقان اشاره کرد.

لازم به ذکر است، با گذشت چندین روز از بازداشت گروهی وکلا و فعالان مدنی در دفتر انجمن حمایت از حقوق شهروندی در تهران، آرش کیخسروی، مصطفی نیلی، مهدی محمودیان، محمدرضا فقیهی و مریم افرافراز کماکان در مکان نامعلوم و در بازداشت به سر می برند. روز شنبه ۲۳ مردادماه، گروهی از وکلا و فعالان مدنی در جریان برگزاری جلسه ای بازداشت شدند. چهار تن از این افراد از جمله محمدهادی عرفانیان کاسب و لیلا حیدری ساعاتی پس از بازداشت موقت آزاد شدند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت سهیل عربی به ۲ سال حبس تعزیری، جزای نقدی، ممنوعیت خروج از کشور و الزام حضور فصلی در دفتر نظارت و پیگیری ضابطین، ناهید تقوی، مهران رئوف، سمیه کارگر، بهاره سلیمانی، نازنین محمدنژاد، نفیسه ملکی جو و محمد حاجی نیا مجموعا به ۵۲ سال و ۱۷ ماه حبس تعزیری، ابراهیم صدیق همدانی، سالار صدیق همدانی و محمدرضا عین اللهی مجموعا به ۲۵ ماه حبس تعزیری، نایب حاجی زاده ینگجه، کیهان مکرم انبی و نائب عسکری هر یک به ۳ ماه حبس تعزیری و ۵۰ ضربه شلاق، مرتضی حق بیان به ٢ سال و شش ماه حبس تعزیری، ۹۰ ضربه شلاق و پرداخت جریمه نقدی و امیر قلعه نویی به سه ماه محرومیت از همراهی تیم خود در تمامی مسابقات رسمی و پرداخت ۳۰۰ میلیون تومان جریمه نقدی اشاره کرد.

گفتنی است، آرش صادقی، آرش کیخسروی، روح‌الله مردانی، نرگس محمدی، جعفر عظیم‌زاده، رسول بداقی، پوران ناظمی، حمید آصفی و بهزاد همایونی در شعبه ۲ بازپرسی دادسرای اوین با گشایش پرونده قضایی روبرو شدند. این فعالین مدنی در تاریخ ۲۹ تیرماه در جریان تجمعی در حمایت از مردم خوزستان در تهران بازداشت و ساعاتی بعد آزاد شدند.

همچنین، علیرغم نقض حکم ۳۰ سال حبس و ۱۱۱ ضربه شلاق امیرسالار داودی در دیوان عالی کشور امیر رئیسیان، وکیل مدافع آقای داودی از تایید این حکم توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران خبر داد. از میزان محکومیت امیرسالار داودی، با استناد به ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، ۱۵ سال زندان قابل اجرا است. خردادماه امسال پس از پذیرش درخواست اعاده دادرسی، نقض حکم در دیوان عالی کشور و ارسال پرونده به شعبه هم عرض جهت رسیدگی مجدد، این وکیل دادگستری از زندان رجایی شهر کرج به صورت موقت آزاد شد.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.

از این قرار، محمد قدمی به دادگستری بانه، مهتاب قلیزاده به یکی از نهادهای امنیتی تهران و یونس صادقی به دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان چرام احضار شدند.

در ماهی که گذشت، محمد محمودی، فراز معمار آذر و هادی محمدی در مراجع قضایی محاکمه شدند.

همینطور، ناصر همتی و سیروان ارغوانی و فرزاد صادقیان جهت تحمل حبس بازداشت و به ترتیب به زندان های دستگرد اصفهان و سنندج منتقل شدند.

از سوی دیگر، دادگاه تجدیدنظر استان مازندران دستور انتقال مژگان کاوسی، زندانی سیاسی را جهت سپری کردن باقی مانده مدت محکومیت خود در یکی از زندان‌های استان البرز صادر کرد.

همچنین، فرزانه زیلابی، وکیل دادگستری از ارجاع پرونده پنج تن از روزنامه‌نگاران و نویسندگان در آبادان به نام های ماندانا صادقی، داریوش معمار، هدی کریمی صدر، کوروش کرم پور و سیدحسن موسوی به دادگاه کیفری یک استان خوزستان خبر داد.

از طرفی در این ماه، منزل مهتاب قلیزاده خبرنگار ساکن تهران، مورد تفتیش ماموران امنیتی قرار گرفت.

در این ماه، جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران، آخرین گزارش خود در این زمینه را که قرار است در نشست بعدی شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه کند، منتشر کرد. در این گزارش به مسائل گوناگونی همچون وضعیت بحرانی کرونا، صدور احکام اعدام و عدم پاسخگویی دولت در خصوص نقض حقوق بشر در کشور پرداخته شده است.

زندان

در ماهی که گذشت، روز یکشنبه ۳ مردادماه، در پی بروز درگیری در میان زندانیان زندان ارومیه به دلیل توزیع نامناسب جیره مواد غذایی، توسط مسئولان این زندان، یک زندانی به نام داوود پاشایی مصدوم شد و روز سه شنبه ۵ مردادماه در بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد.

افزون بر این، یک متهم به جرایم مالی به نام اکرم رحیمی در بند زنان زندان آمل شب شنبه ۲۳ مردادماه در پی ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد. این شهروند که مبتلا به بیماری شدید قلبی و ریوی بود، به دلیل عدم توانایی مالی در تامین وثیقه در بازداشت بسر میبرد.

همینطور، ناهید کمانگر از ملاقات و دسترسی به وکیل، فواد آلبوفتیله‌ نژاد از حق داشتن وکیل و آتنا دائمی از حق تماس تلفنی با خارج از زندان محروم بودند.

گفتنی است، ناهید کمانگر در کانون اصلاح و تربیت سنندج و میثم غلامی در زندان تهران بزرگ در بازداشت و بلاتکلیفی بسر می‌برند. نیروهای امنیتی تاکنون دلیل مشخصی را برای بازداشت خانم کمانگر اعلام نکردند.

در ضمن، با گذشت بیش از یک ماه از زمان بازداشت یاسر منگوری، از سرنوشت این شهروند اهل پیرانشهر اطلاعی در دست نیست.

برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.

در مرداد ماه، ایرج صوفی محمد در زندان ارومیه، آتنا دائمی در زندان لاکان رشت و رضا مهرگان در زندان اوین در اعتصاب غذا به سر بردند.

به علاوه، ماموران زندان با ورود به بند ۷ زندان قرچک ورامین اقدام به جمع آوری پتو، ملحفه و سایر وسایل شخصی زندانیان کرده‌اند. گفته می‌شود که این اقدام به بهانه اجرایی کردن آیین نامه سازمان زندان‌ها مبنی بر اختصاص دو پتوی دولتی به هر زندانی صورت گرفته است. این امر در کنار سایر مشکلات همچون، شیوع گسترده ویروس کرونا، کمبود مواد شوینده، قطعی آب و نبود تهویه مناسب هوا علیرغم تراکم جمعیت در بندها زندگی را بر ساکنین این زندان دشوارتر کرده است. معاون رئیس اندرزگاه در پاسخ به اعتراض زندانیان در این خصوص گفته است که «اگر مشکلی دارید اعتصاب غذا کنید!».

افزون بر این، یک گروه هکری با نام «عدالت علی» تصاویری را از زندان اوین منتشر کرده است. این گروه که مدعی هک کردن دوربین‌های امنیتی این زندان است، تصاویری از اتاق کنترل این زندان نیز پخش کرده است. بخشی از تصاویر منتشر شده، برخورد بسیار بد مسئولان زندان با یک زندانی که در محوطه این زندان از هوش رفته است را به تصویر کشیده است.

در ماه سپری شده، ابراهیم نصریخواه، سپهر بیگ‌زاده (عباس‌نژاد)، اسکندر زارع و حمزه رضایی و ایرج صوفی محمد به سلول های انفرادی زندان ارومیه منتقل شدند.

یکی از خطرخیزترین کانون‌های شیوع ویروس کرونا زندان‌ها هستند. قشر زندانیان کمتر مورد توجه افکار عمومی و مسئولین قرار می گیرند.

در این ماه، تست کرونای حمیده ایزدپناه، نیلوفر بیانی و گیتی پورفاضل در زندان اوین، سپیده قلیان در زندان بوشهر، منوچهر محراب بختیار در زندان دزفول، خالد پیرزاده در زندان شیبان اهواز و فضل الرحمن کوهی در زندان مشهد مثبت اعلام شد.

لازم به ذکر است، مشاهده علائم ویروس کرونا در میان زندانیان محبوس در بند عمومی زندان مهاباد موجب افزایش نگرانی در خصوص شیوع گسترده این ویروس در میان زندانیان این بند شده است. شماری از زندانیان علیرغم وخامت حال و بروز علائم ویروس کرونا از رسیدگی پزشکی محروم مانده‌اند و این در حالی است که مسئولان زندان از گرفتن تست کرونا از زندانیان نیز خودداری می‌کنند.

در مرداد ماه، هرانا گزارشی تحت عنوان “شیوع کرونا در زندان ساحلی قم و عدم انجام تست به بهانه هزینه بالا” منتشر کرد.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.

از این قرار، رضا مهرگان، ناصر نورد گل‌تپه، ناهید تقوی و نرگس ادیب در زندان اوین، صلاح الدین شریف زاده و حسن بیت عبدالله در زندان خلخال، فواد آلبوفتیله‌ نژاد در زندان شیبان اهواز، چنگیز قدم‌خیری در زندان مسجدسلیمان، منوچهر محراب بختیار در زندان دزفول از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.

با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به چنگیز قدم‌خیری در زندان مسجدسلیمان، سهیل عربی و علی موسی نژاد فرکوش در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در مرداد ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.

در این ماه، چیا آقابیگ‌پور، عظیمه ناصری و شمزین محمدی، انور ملکی و فواد حبیبی در بوکان و دیواندره، عبید انوری، ریبوار چارکداری، حسن شادیخواه، فرهاد معروفی، رحمان اسدی و جلال قادرزادە و سلام کرده در اشنویه، رحیم ارجمندی در یاسوج، مهدی شجاعی در بهبهان، کاوه سلیمان‌پور، دیار سلیمان‌پور، رزگار عینالو و احد سونه، سوران دورباش و آکو دورباش و هیمن قره‌داغی در مهاباد بازداشت شدند.

همچنین، حمید منافی نادارلی، فعال ترک (آذربایجانی)، جهت اجرای حکم ۲ سال تبعید راهی شهرستان ازنا شد.

همینطور، فرهاد ابراهیمی‌فر به اداره اطلاعات سنندج و بهنام شیخی به اداره اطلاعات مسجد سلیمان احضار شدند.

در ماهی که گذشت، شفیع شیخه، فیصل علی آبادی، لقمان طاهری، جبرئیل شعبانی، فردین بایزیدی، جمال قاسمی، غفور اسپندار و شورش برهم در مراجع قضایی محاکمه شدند.

گفتنی است، روزبه پیری به پرداخت ۵ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

در ماهی که سپری شد، حافظ صدیق در زابل بازداشت شد.

در ضمن، ساناز نطقی شهروند بهائی، از بابت اتهام “عضویت در تشکیلات غیرقانونی بهائیت” به ۵ سال و بابت اتهام “تبلیغ علیه نظام” به ۸ ماه حبس تعزیری محکوم شد.

به علاوه، روز سه‌شنبه ۱۲ مرداد، جلسه بازپرسی علیرضا ورک شاه، محمد کائدگپ، اسماعیل نریمان‌پور و محمدعلی ترابی، چهار نوکیش مسیحی در دادسرای انقلاب دزفول برگزار شد.

از سویی دیگر، روز سه شنبه ۵ مرداد، حامد عاشوری، نوکیش مسیحی جهت تحمل دوران محکومیت ۱۰ ماهه خود، راهی زندان مرکزی کرج شد.

لازم به ذکر است، روز دوشنبه ۱۱ مردادماه، منازل سه خانواده بهائی در روستای روشنکوه ساری، توسط ارگان های دولتی تخریب شد. این اقدام بدون ارائه حکم و یا اخطار قبلی صورت گرفته است. پیش از این در تاریخ ۳۱ شهریور ۹۹، جلسه‌ای با حضور نمایندگان تعدادی از سازمان امنیتی و دولتی ایران، در فرمانداری شهر ساری برگزار شده بود که با توجه به اسناد محرمانه منتشر شده، در این جلسه تصمیماتی مبنی بر افزایش قابل توجه سرکوب اقلیت‌های دینی ناپذیرفته در قانون اساسی جمهوری اسلامی، به ویژه پیروان آیین بهائی و دراویش، گرفته شده بود.

در ماهی که گذشت، پرونده شهرزاد نظیفی، شهروند بهائی و از قهرمانان و مربیان موتورکراس زنان در ایران، به شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران ارجاع داده شد. خانم نظیفی پیشتر توسط دادگاه انقلاب تهران به ۸ سال حبس تعزیری، ارائه خدمات اجباری به افراد دارای معلولیت ذهنی و ممنوعیت خروج از کشور محکوم شده بود.

حقوق کودک

برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.

در این ماه، یک دختر نوجوان در تهران، قصد خودکشی از طریق پریدن از روی پل را داشت که با مداخله نیروی انتظامی از اقدام وی جلوگیری شد.

همینطور، مردی در تهران که متهم است یک دختر ۸ ساله را مورد تجاوز قرار داده، روز جمعه ۲۲ مرداد ماه توسط ماموران پلیس بازداشت شد. پرونده این متهم جهت بررسی و تحقیقات بیشتر به دادگاه کیفری یک استان تهران ارسال شد.

در ضمن، یک کودک ۴ ساله در یکی از روستاهای شهرستان چابهار در هوتک و یک کودک ۶ ساله در شهرستان دورود در یک استخر کشاورزی غرق شده و جان خودرا از دست دادند.

زنان

در ماهی که گذشت، روز یکشنبه ۱۷ مردادماه، یک فرد در ارومیه تحت عنوان “امر به معروف” پس از دخالت در خصوص نوع پوشش دو زن، آنها را با خودرو خود زیر گرفت.

همچنین، یک فرد در تهران با انگیزه ناموسی پسر عمویش را که مرد جوانی بود، به قتل رساند. متهم به قتل هم اکنون بازداشت و با تشکیل پرونده تحویل مراجع قضایی شد.

به علاوه، پلیس اطلاعات و امنیت اهواز از بازداشت یک زن به دلیل آنچه “هنجارشکنی” خوانده است خبر داد.

کارگران و اصناف

در ماهی که سپری شد، ۷۹ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار پایینی است.

در مرداد ماه، عدم رعایت ایمنی کار ۵۰ کارگر را مصدوم و ۲۹ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.

از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مرگ یک کودک کار در نیشابور، مرگ و مصدومیت چهار کارگر از جمله یک کودک-کار در کرج، رشت و خرم آباد، مصدومیت یک کارگر در شیراز، مصدومیت یکی از تکنسین های تاسیسات بیمارستان در مراغه، مصدومیت ۵ کارگر از جمله سه آتش نشان در ملارد، مرگ یک دامدار در جم و دو کارگر در عجب شیر، مرگ سه کارگر در بوشهر و تنکابن، مرگ و مصدومیت ۵ کارگر در عجب شیر و دلگان، مصدومیت یک کارگر در سمنان ویک قرقبان در گالیکش، مرگ یک پاکبان در مشهد، مرگ و مصدومیت ۴ کارگر از جمله یک کارگر معدن در خاتم و کرج، مرگ و مصدومیت ۱۰ کارگر در آذرشهر، شهرآباد، مشهد و بنارویه و مرگ کارگر شهرداری اندیمشک اشاره کرد.

در ضمن، حدود ۱۰۰ کارگر در یکی از شرکت‌های پیمانکار نفت در کوه مبارک جاسک بر اثر استفاده از غذای شرکت، مسموم و از این تعداد ۷۰ کارگر به بیمارستان منتقل شدند.

در ماهی که گذشت، مسئول کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه ۷ هزار کارگر ساختمانی در چهارمحال و بختیاری فاقد بیمه هستند گفت: اگر برای این کارگران در حین انجام کار حادثه‌ای رخ دهد، به‌علت نداشتن بیمه خود و خانواده‌هایشان دچار مشکل شدید می‌شوند.

اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.

در مرداد ماه، دستکم ۷۱ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران هفت تپه در چهل و یکمین روز از اعتصابشان، کارگران راه آهن ورامین، کارگران شهرداری رودبار، کارگران پالایشگاه اصفهان، کارگران صنعت نفت در هفشجان، کشاورزان زیان‌دیده در اهواز، کارگران مخابرات آذربایجان شرقی، کارگران کارخانه سیمان سپاهان اصفهان، کارگران مخابرات چهارمحال و بختیاری، کارگران پتروشیمی آبادان، کارگزاران روستایی مخابرات همدان و کارگران ‌پیمانکاری فولاد مبارکه اصفهان اشاره کرد.

افزون بر این، دامداران یزد و اصفهان، بازنشستگان صداوسیما در تهران، کارکنان آبفای شهری و روستایی در باغملک و ایذه، مرغداران ایلام، بازنشستگان و مستمری بگیران صندوق بازنشستگی فولاد در استان های تهران، اصفهان و خوزستان، رانندگان اتوبوس‌های شهری شیراز، پزشکان عمومی در تهران، شیراز، کرمان، مشهد، کرمانشاه، یاسوج و همدان، کارکنان بیمارستان امام خمینی کرج، نانوایان معترض در زنجان، معلمان نهضت سوادآموزی در تهران و کارکنان و مهندسان شاغل در نیروگاه برق حرارتی و گازی در تبریز دست به تجمع اعتراضی زدند.

در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات کارگران خطوط ابنیه فنی راه‌آهن هشتگرد، کارگران شهرداری سی‌سخت، کرج و سالند، پیرانشهر و کارگران آبفار خوزستان اشاره کرد.

به جز این، بنابر اعلام کارکنان شرکتی مخابرات، از فروردین ماه سال جاری، حق بیمه درمانی آنها پرداخت نشده است.

افزون بر این، کافه قنادی فرانسه در تهران در حساب توئیتر خود، از پلمب این مکان خبر داد و علت را طرح روی جعبه های شیرینی عنوان کرد. بر روی جعبه های شیرینی این قنادی تصاویری نوستالژیک مربوط به دهه ۴۰ خورشیدی تهران از جمله پیکان، ایران ناسیونال، آهنگ‌ تولدت مبارک انوشیروان روحانی و همچنین تصاویر قدیمی این قنادی چاپ شده بود.

بهداشت و محیط زیست

در این ماه، روز پنجشنبه ۲۸ مرداد، یک مامور حفاظت از منابع طبیعی در شهرستان کردکوی در استان گلستان توسط یک متخلف محیط زیستی مورد ضرب و شتم با تبر قرار گرفت.

در ضمن، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان از بازداشت یک متخلف محیط زیستی که اقدام به ضرب و شتم جنگلبان اداره منابع طبیعی شهرستان علی آباد کتول کرده بود، خبر داد. جنگلبان مذکور در این حادثه از ناحیه سر و پا دچار مصدومیت شد.

از سویی دیگر، در پی بی آبی و عدم مدیریت صحیح منابع آبی توسط مسئولان، نخلستان‌های شادگان در معرض نابودی قرار دارند. اهالی روستاهای این شهرستان نگران وضعیت موجود هستند و آینده‌ نامعلومی را برای خود پیش‌بینی می‌کنند. بسیاری از اهالی به دلیل بحران آب و تلف شدن دام‌های خود، کوچ کرده‌اند.

همینطور، در سایه فقدان مدیریت کارآمد شهری، شبکه بهداشت و درمان شهرستان ایذه، اقدام به رهاسازی زباله‌های بی‌شمار بیمارستانی در محل قنات‌های تاریخی این شهر می‌کند.

همچنین، عامل آزار یک قلاده سگ در شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان بازداشت شد. در این ماه ویدیویی در شبکه های اجتماعی منتشر شد که در آن فردی یک قلاده سگ را با زنجیر مورد ضرب و شتم قرار داده است.

حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم با هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و‌ یا زخمی می شوند.

از این قرار، در ماهی که سپری شد، خلیل خالدی و فریدون محمدزاده، فرهاد اسماعیلی، امید خضری، ناصر خورشیدی، رسول مولانی و فریدون صالحی در بانه بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.

همچنین، در پی شلیک مستقیم نیروهای نظامی در شهرستان راسک واقع در استان سیستان و بلوچستان، یک سوختبر کشته شد.

از طرفی، روز جمعه ۲۲ مردادماه، دو کولبر، در روستای مرزی بیتوش از توابع شهرستان سردشت بر اثر سقوط از ارتفاع دچار مصدومیت شدند.

همینطور، محمد علیزاده در نقده در استان آذربایجان غربی، محمود مالکی در شهرستان خواف واقع در استان خراسان رضوی و محمد دریانورد در سواحل جد واقع در استان سیستان و بلوچستان در پی تیراندازی نیروهای نظامی، کشته و زخمی شدند.

ایران از معدود کشورهایی است که کماکان از مجازات های تحقیرآمیز استفاده می کند. این در حالی است که میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتا استفاده از مجازات های غیر انسانی و موهن از جمله اعدام و شلاق را ممنوع کرده است.

از این رو، عباس آخوندی به ۶۰ ضربه شلاق محکوم شد.

با وجود گذشت ۳۲ سال از جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق، هنوز مین های به جا مانده از آن دوران، در مناطق مرزی غرب، جنوب غرب و شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، جان شهروندان را تهدید می کنند.

از این قرار در مرداد ماه، سه شهروند در شهرستان دهلران واقع در استان ایلام، بر اثر انفجار مین برجای مانده از جنگ ایران و عراق، دچار حادثه شدند. در این حادثه یک شهروند مصدوم و دو شهروند جان خود را از دست دادند.

گفتنی است، به دنبال شیوع گسترده ویروس کرونا و وضعیت بحرانی این بیماری در کشور، برخی مقامات در گفتگو با رسانه ها، از مانع تراشی های تعمدی مسئولان در خصوص واردات واکسن خارجی به دلایل سیاسی و اقتصادی، پرده برداشته اند. علیرضا زالی رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران، ضمن اشاره به ممنوعیت واردات واکسن کرونا و بازگرداندن کمک‌های بین‌المللی گفت که ما آمارهای مرگ و میر را از سازمان جهانی بهداشت پنهان کردیم. محمدحسن قوسیان‌مقدم، دبیرکل جمعیت هلال احمر ایران نیز عنوان کرده که از بهمن ۱۳۹۹ هلال احمر می‌توانست واردات واکسن را آغاز کند اما به آنها مجوز نمی‌دادند. شماری از مقامات در حالی پس از انتشار این افشاگری ها تقصیر را گردن دیگری می‌اندازند که مراسمات مربوط به ماه محرم در کشور لغو نشده و بدون رعایت فاصله‌گذاری با وجود شیوع سویه های جدید ویروس کرونا در حال برگزاری است.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در مرداد ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.

از مهم‌ترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت می توان به بازداشت ۷ وکیل دادگستری و فعال مدنی توسط نیروهای امنیتی در تهران، تایید ابتلای سپیده قلیان به کرونا در زندان بوشهر، اعتصاب غذای آتنا دائمی در زندان لاکان رشت، تائید حکم ۳۰ سال حبس امیرسالار داودی، اعتصاب و تجمع کارگران شرکت نیشکر هفت تپه، احراز هویت ۳۶۱ شهروند بازداشت شده در جریان اعتراضات خوزستان، محکومیت ناهید تقوی، سمیه کارگر، بهاره سلیمانی، نازنین محمدنژاد و مهران رئوف مجموعا به ۳۸ سال حبس تعزیری، زیر گرفتن دو زن با خودرو به بهانه امر به معروف در ارومیه و کشته شدن یک شهروند و زخمی شدن دستکم ۳۰ شهروند بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی در نقده اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به اجرای حکم اعدام سجاد سنجری کودک-مجرم، در زندان دیزل آباد کرمانشاه، مرگ یک زندانی در سایه نبود خدمات پزشکی در آمل و کشته شدن یک مرد در تهران با انگیزه ناموسی اشاره کرد.